Hiện nay, chưa có một tài liệu nào ở Việt Nam định nghĩa một cách rõ ràng về công việc của những nhiếp ảnh cưới tự do, trong khi đây thực sự là một ngành nghề đang phát triển một cách có hệ thống và chuyên nghiệp.
Giới thiệu về nghề chụp ảnh cưới tự do
Những cá nhân sở hữu tài năng và niềm đam mê nhiếp ảnh nhận thấy rằng, sự nghiệp chụp ảnh tự do cho họ cơ hội được làm việc và được chi trả cho những gì họ thích làm. Nhiếp ảnh tự do ít tốn chi phí để bắt đầu và hoạt động hơn đa số các lĩnh vực kinh doanh khác.
5 năm trở lại đây, nghề chụp ảnh cưới tự do bắt đầu được chú ý và dành sự được sự ưu ái của nhiều cặp đôi. Những nhiếp ảnh tự do thành công thường là những người sáng tạo và cũng có khả năng kinh doanh tốt. Sự sáng tạo liên quan đến khả năng nắm bắt những khoảnh khắc độc đáo hoặc những khoảnh khắc được sắp đặt thông qua ống kính. Sự hiểu biết về công nghệ kĩ thuật số và thiết kế là một lợi thế nhất định cho họ bởi vì thị trường và khách hàng ngày nay được tiếp cận chủ yếu bằng phương thức trực tuyến và email. Công việc này cũng đòi hỏi năng khiếu kinh doanh vì các nhiếp ảnh tự do phải tự tổ chức công việc, quản lý thời gian và quảng bá hình ảnh cá nhân của họ.
Cơ hội làm việc của các nhiếp ảnh cưới tự do thường là vô tận. Họ có khá nhiều lựa chọn cho công việc của mình như chụp ảnh ngoại cảnh, ảnh cưới phóng sự, ảnh chân dung, gia đình và cả sự kiện. Tuy nhiên, sự cạnh tranh trong lĩnh vực này là một điều tất yếu.
Ngày nay rất nhiều gia đình sẵn sàng tốn chi phí cao để thuê một nhiếp ảnh cưới tự do trong ngày cưới của họ. Đa phần các nhiếp ảnh cưới tự do phải có khả năng chụp ảnh phóng sự tốt để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Họ hoạt động như một nhân vật trong sự kiện và chủ yếu quan sát những gì đang diễn ra tại một đám cưới để diễn đạt qua hình ảnh của mình.
Điểm khác biệt lớn nhất giữa các nhiếp ảnh cưới tự do ở Việt Nam và nước ngoài là đa phần các nhiếp ảnh cưới tự do ở nước ngoài dành rất nhiều thời gian cho những bộ ảnh phóng sự. Họ vẫn được thuê để chụp ảnh ngoại cảnh nhưng bạn sẽ bắt gặp họ trong hậu trường ngày cưới và tiệc cưới nhiều hơn. Trong khi nhiếp ảnh cưới tự do ở Việt Nam vẫn chỉ được biết nhiều qua những bộ ảnh ngoại cảnh. Có lẽ một phần cũng do sự khác biệt về thị trường lẫn nhu cầu của khách hàng trong thời điểm hiện tại.
Sự khác biệt giữa chụp ảnh cưới studio và freelancer
- Với chụp hình tại studio: lợi thế sẽ là ánh sáng, góc độ và trang điểm cùng một ekip chuyên nghiệp. Song, đa phần các bộ ảnh đều giống nhau, tạo dáng giống nhau, ý tưởng, bố cục của bộ ảnh cũng giống nhau. Vì thế, những người muốn có một bộ ảnh cưới độc, đẹp và theo ý mình thì họ thường chọn freelancer.
- Với freelancer: các ý tưởng cho bộ ảnh được chọn lựa kỹ lưỡng dựa trên sự trao đổi với cô dâu, chú rể, việc chọn lựa địa điểm chụp và phong cách chụp cũng rất đa dạng và mới mẻ. Không khí chụp thường thoải mái và thân thiết như những người bạn, giữa cô dâu, chú rể và người chụp ảnh freelancer qua thời gian tiếp xúc thì ranh giới “người đặt hàng” và “nhà cung cấp” không còn nữa. Do đó, các bức ảnh hầu hết được thể hiện rất tự nhiên và nhiều cảm xúc. Những cặp đôi có nhu cầu chụp ảnh cưới tự do thường là những người trẻ, hiện đại và có cá tính riêng. Các cô dâu, chú rể rất chủ động trong việc chụp ảnh, dễ dàng trao đổi với freelancer để tìm ra phương án thực hiện trong ngân sách hợp lý nhất (duy một nhược điểm nho nhỏ khi chọn freelancer chụp ảnh là cô dâu, chú rể phải tự chuẩn bị một số việc cho buổi chụp như trang phục, trang điểm, đạo cụ,…).
Cá tính và khác biệt
Hiện nay, có rất nhiều website giới thiệu về thông tin, phong cách cùng giá cả dịch vụ của các nhiếp ảnh cưới tự do có tên tuổi. Mỗi freelancer đều có cá tính riêng. Với ưu thế là làm việc tự do nên đa số các freelancer rất nhiệt tình, chiều khách và đáp ứng các đề xuất và ý tưởng của cô dâu chú rể. Xu hướng chụp ảnh với các freelancer để có thể chủ động và tự do về mặt thời gian, ý tưởng mà vẫn có được bộ ảnh ưng ý đang rất phổ biến.
Với sở trường và đam mê của mình, bạn có thể lựa chọn một phòng cách chụp riêng, sao cho cá tính và ấn tượng nhất. Chúng tôi xin đưa ra một số phong cách chụp dưới đây để bạn có thể tham khảo:
Phong cách chụp tự nhiên: phong cách này chú trọng các khoảnh khắc biểu cảm ngẫu hứng, có thể sử dụng màu ảnh cũ theo phong cách cổ điển (vintage). Với phong cách này, các biểu cảm và tư thế phụ thuộc gần như hoàn toàn vào cô dâu, chú rể. Bạn cần chú ý để ghi lại được những khoảnh khắc tự nhiên và nhiều cảm xúc nhất. Ngoài ra, do tùy thuộc nhiều vào “diễn xuất” của cô dâu, chú rể nên ảnh có thể đa dạng phong cách: nhẹ nhàng, nhí nhảnh,… Đồng thời, nên xử lý màu ảnh, xử lý khung sao cho tập trung tối đa vào cô dâu, chú rể. Các bức ảnh phải nổi bật được khoảnh khắc hạnh phúc của hai người.
Phong cách cá tính: Cô dâu chú rể không nhất thiết phải mặc trang phục lễ cưới rườm rà mà cá tính với áo thun, quần jeans, váy ngắn. Họ thoải mái vui đùa chạy nhảy hay tâm tình với nhau, nhiếp ảnh gia sẽ quan sát và nắm bắt những khoảnh khắc tự nhiên nhất. Với phong cách này, địa điểm chụp ảnh có thể ở bất kỳ nơi đâu: đường phố, một khu du lịch, bãi biển…
Phong cách phóng sự ảnh báo chí: Phong cách chụp ảnh đầy ngẫu hứng này du nhập vào Việt Nam vài năm gần đây. Đặc trưng của ảnh cưới phóng sự là trân trọng khoảnh khắc và hành động tự nhiên của chủ thể hơn là bố cục sắp đặt. Bộ ảnh được từ hai tay máy trở lên chụp ở nhiều góc khác nhau, có thể bắt đầu từ lúc trang trí nhà cửa, trang điểm cô dâu, làm lễ lạy gia tiên đến khi rước dâu rồi ra nhà hàng đãi tiệc... Các tay máy sẽ nắm bắt khoảnh khắc tự nhiên, độc đáo của mọi thành viên có mặt, trong đó tập trung vào hai nhân vật trung tâm là cô dâu, chú rể.
Phong cách chụp như kể một câu chuyện tình (từ khi gặp nhau, quen nhau, tỏ tình cho đến khi cưới): Khi thị trường chụp ảnh cưới ngày càng phát triển và đang rơi vào trạng thái bão hòa, với những bộ ảnh cưới đa phần giống nhau về ý tưởng, phong cách chụp, địa điểm chụp,... thì việc lựa chọn xu hướng chụp ảnh cưới và thực hiện bộ ảnh theo dạng câu chuyện xuyên suốt là một nét mới nhằm đảm bảo sự khác biệt và gia tăng sáng tạo cho nhiếp ảnh gia và cô dâu chú rể.
Khi lựa chọn album ảnh dạng kể chuyện, bạn có thể nhận thấy ngay 3 lý do để khó từ chối hay thay đổi ý định của mình.
Thứ nhất, mỗi câu chuyện cổ tích tình yêu của cô dâu chú rể đều có những nét riêng nên bộ ảnh của bạn sẽ khó bị “đụng hàng”. Sự khác biệt cũng giúp nhiếp ảnh gia dễ dàng sáng tạo và có những ý tưởng mới cho bộ ảnh.
Thứ hai, bộ ảnh của bạn không hề cứng nhắc và khuôn mẫu như một số album kiểu cũ. Ngược lại, những khoảnh khắc tự nhiên nhất sẽ được nhiếp ảnh gia lưu giữ lại vì câu chuyện tình yêu có cốt truyện được điều chỉnh phù hợp với cô dâu chú rể hoặc chính là câu chuyện thật của đôi uyên ương, giúp hai bạn dễ thể hiện cảm xúc và hòa nhập vào câu chuyện.
Thứ ba, câu chuyện được mô phỏng từ chuyện tình của cô dâu, chú rể nên đây cũng là dịp để lưu giữ những kỷ niệm đẹp và lãng mạn mà những bộ ảnh truyền thống không chuyển tải được.
Nếu cô dâu chú rể diễn tốt, bối cảnh, thời điểm phù hợp mà nhiếp ảnh gia không tận dụng được những khoảnh khắc đẹp thì cũng không ổn. Với kiểu chụp này, bạn cần lưu ý phong cách trang điểm, lựa chọn trang phục phù hợp với câu chuyện, lên kịch bản chụp thật kỹ tạo sự liền mạch.
Địa điểm chụp có thể là bất kỳ nơi nào: quán cà phê hay ghế đá công viên lần đầu tiên hai người hò hẹn, mái trường xưa hoặc tại khuôn viên tư gia… Qua từng bức ảnh, câu chuyện tình yêu của cô dâu, chú rể (từ lúc quen nhau, tỏ tình, yêu nhau, làm đám cưới, chung sống trong một mái nhà, về già...) sẽ hiện ra. Những bức ảnh có sự dàn dựng nhưng là sự dàn dựng tự nhiên, chân thật nhất để từng khoảnh khắc, kỉ niệm của đôi uyên ương sẽ hiện ra trọn vẹn, ý nghĩa.
Với vai trò là một nhiếp ảnh gia linh động và có nhiều kinh nghiệm tạo nên những bộ ảnh đẹp và sáng tạo, Anton Sang (443/35 Lê Văn Sỹ, Q.3, TP.HCM) sẽ đưa bạn lạc vào những chuyện tình cổ tích, lãng mạn và giàu chất thơ, tràn đầy cảm xúc như thuở ban đầu mới yêu. Anh luôn tìm tòi những ý tưởng mới lạ và góc chụp phá cách nhằm giúp bộ ảnh cưới thêm đẹp, thêm sáng tạo và trở thành một kỷ niệm khó quên.
Phong cách cổ điển: Đây là phong cách khá đơn giản nhưng lại rất sang trọng. Mang chất sang trọng, cổ điển pha chút nhẹ nhàng, lãng mạn như các khung hình của phim tình cảm xứ sở Kim Chi, đây là phong cách được ưa chuộng từ khá lâu. Để có được bộ ảnh vintage đúng nghĩa, bạn phải chọn trang phục phù hợp, cổ điển, và chọn những nơi có nét cổ kính, cũ kỹ để thực hiện bộ ảnh.
Phong cách cổ điển kết hợp hiện đại: Sự pha trộn, kết hợp hài hòa này mang lại vẻ hoài niệm lãng mạn mà vẫn đảm bảo sự sang trọng. Với phong cách này cô dâu, chú rể có thể tự do lựa chọn áo dài, áo bà ba, áo tứ thân, áo sơ mi hay vest. Để có được những bức ảnh như ý đòi hỏi nhiếp ảnh gia phải nhạy bén lựa chọn bố cục ảnh phù hợp và điều chỉnh tông màu cho hài hòa.
Phong cách chụp ảnh cưới phóng sự: Thay vì phong cách chụp ảnh truyền thống, chụp ảnh cưới theo phong cách phóng sự sẽ tập trung hơn vào các hình ảnh bất kì nhưng đầy cảm xúc. Nhiếp ảnh gia sẽ ghi lại những khoảnh khắc tự nhiên khi bạn trang điểm, xuất hiện với khuôn mặt mộc, hay khi trò chuyện cùng quan khách.
Chụp ảnh cưới kiểu phóng sự đòi hỏi tay máy chính phải có con mắt nghệ thuật tinh tế, khả năng sáng tạo và sự nhiệt tình... Rõ ràng là không có sự sắp đặt nào, hôn lễ đang diễn ra như vậy, mọi người đang hoạt động như thế, chọn góc máy nào, ánh sáng ra sao để cho khuôn hình đẹp nhất mà thật nhất, đó là tài năng và kinh nghiệm của người cầm máy. Cũng bởi vậy, chi phí cho một phóng sự ảnh cưới cũng cao hơn hình thức chụp truyền thống. Phong cách chụp ảnh này mang lại cảm giác sống động cho người xem. Dù bạn có tham dự tiệc cưới hay không, khi xem bộ ảnh, bạn vẫn có thể mường tượng ra được buổi tiệc hôm đó diễn ra như thế nào.
Nhiều năm sau này, khi bạn cùng gia đình nhỏ của mình xem lại bộ ảnh cưới phóng sự, chắc hẳn cảm xúc vẫn còn nguyên vẹn như ngày còn làm đám cưới. Đó là những giá trị mà phong cách chụp ảnh sắp đặt truyền thông không thể có được. Một điều đặc biệt nữa là, với phong cách chụp ảnh cưới phóng sự, bạn không cần phải quan tâm mình phải diễn như thế nào trước ống kính, hay phải sắp xếp như thế nào để tất cả mọi người cùng đẹp trên khuôn hình. Nhiếp ảnh gia sẽ đặt những góc máy phù hợp nhất để bắt được khoảnh khắc đẹp và tự nhiên của bạn và khách mời.
Nguyên tắc chung cho các phong cách
Một điểm chung trong tất cả các phong cách chụp ảnh trên đó là tự nhiên. Trong đó, điều quan trọng thứ nhất và cũng được chú ý hơn cả đó là “cảm xúc” của bức ảnh. Muốn có cảm xúc thì cô dâu chú rể phải cười thật, nói thật, mọi thứ phải là thật. Make up, quần áo đẹp, tự nhiên và phù hợp với cảnh chụp ngay từ lúc chụp, hạn chế photoshop để chỉnh sửa quá mức hay ghép cảnh về sau.
Cô dâu chú rể “diễn” nhưng là cách diễn tự nhiên, “hóa thân” được vào hoàn cảnh chụp, vào câu chuyện mà bản thân mỗi cô dâu chú rể là nhân vật quan trọng trong đó. Lúc đó photographer và stylist cũng đóng vai trò là hoạt náo viên, tạo không khí cho cô dâu, chú rể thật sự thoải mái và vui vẻ, từ đó cô dâu, chú rể mới phát huy hết được những cảm xúc bên trong.
Phong cảnh chụp là yếu tố quan trọng tiếp theo. Những nơi lạ sẽ giúp cho cô dâu, chú rể có cảm xúc hơn và giúp photographer thăng hoa hơn.
Xu hướng mới đó là sự ngẫu nhiên và sáng tạo, mà ngẫu nhiên sẽ là tiền đề cho sự sáng tạo. Ví dụ, đi tới những nơi chưa bao giờ tới, vừa được cảm giác du lịch khám phá, vừa được những bức ảnh độc đẹp (tất nhiên sẽ không dành cho những cô dâu chú rể thích sự an toàn, nhanh, gọn).
Freelancer - Góc nhìn từ thực tế
Nhằm giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho dự định theo đuổi nhiếp ảnh cưới tự do, bài viết xin được chia sẻ một số kinh nghiệm về nghề của nhiếp ảnh gia Lê Nguyên Tùng - số 41, Hai Bà Trưng, Hà Nội qua cuộc phỏng vấn ngắn dưới đây.
Hiện nay, nhiếp ảnh cưới tự do là một trong những nghề đang rất “hot” và được nhiều cặp đôi ưu ái lựa chọn. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa phân định được sự khác biệt giữa nhiếp ảnh cưới tự do với nhiếp ảnh cưới làm việc tại các studio. Anh có thể giúp độc giả phân biệt?
Tôi nghĩ không có sự khác biệt nào ngoài tên gọi giữa nhiếp ảnh cưới tự do (freelancer) và nhiếp ảnh cưới làm việc tại các studio. Khi người ta gọi tên một studio nào đó, người ta sẽ nghĩ đến một tập thể, một ekip; còn nói đến nhiếp ảnh tự do, người ta sẽ nghĩ đến cá nhân nhiều hơn. Ngoài ra, một nhiếp ảnh cưới tự do sẽ quan tâm về sở thích và gu thẩm mỹ của khách hàng đối với hình ảnh của họ nhiều hơn là các studio.
Vậy, khó khăn và thuận lợi khi làm nghề của anh là gì?
Đối với tôi thì khó khăn không có nhiều. Cái khó chỉ là thể hiện được phong cách của mình vì bây giờ, phong trào chụp ảnh cũng trở nên phổ biến và việc sao chép phong cách của những nhà nhiếp ảnh nổi tiếng cũng không phải là ít. Đặc biệt, chi phí cho một bộ máy ảnh chụp tốt cũng khá cao. Tuy nhiên, nếu như bạn đam mê và quyết tâm theo đuổi nghề này, thì chi phí đó cũng rất xứng đáng. Thêm vào đó, khó khăn còn nằm ở 2 chữ: trọn gói. Phần lớn, khách hàng đều cần sự “trọn gói”, trong khi các “freelancer” đơn thuần họ là chụp ảnh chứ ko phải là thiết kế, cắm hoa, trang điểm, vận chuyển… Để thực sự có đủ khả năng phát triển lên “trọn gói” thì các nhiếp ảnh cưới phải có sự đầu tư dài lâu, đây một vấn đề rất đau đầu.
Thông thường bảng giá dịch vụ của các freelancer sẽ được gửi qua email hoặc trao đổi trực tiếp để thống nhất về dịch vụ cũng như chi phí sau đó. Việc thỏa thuận về chi phí chỉ nên được thực hiện từ 1 - 2 lần. Và sẽ rất không hay nếu bạn chỉ gửi một dòng email hỏi về chi phí và giá cả. Khi trao đổi về phần này bạn cũng nên tinh ý một chút nhé.
"Hành trang cần thiết cho một freelancer đó chính là tay nghề, niềm đam mê và không ngừng học hỏi" - nhiếp ảnh gia Lê Nguyên Tùng chia sẻ (Ảnh do nhân vật cung cấp).
Theo anh, hành trang cần thiết cho một freelancer là gì?
Đơn giản thôi, đó chính là tay nghề, niềm đam mê và không ngừng học hỏi.
Là một nghề đang khá được ưa chuộng, vậy chắc chắn nó phải có điểm mạnh nào đó phải không anh?
Tự do và không bị gò bó bởi một ai khác chính là điểm mạnh mà một freelancer sở hữu.
So với dịch vụ chụp ảnh trọn gói tại các studio, freelancer có cung cấp dịch vụ nào khác biệt?
Về dịch vụ thì các bạn có thể tham khảo tại studio vì nó cũng không khác nhau nhiều. Tuy nhiên, như tôi đã nói, điểm mạnh của một freelancer là tự do và không bị phụ thuộc nên các dịch vụ cũng có thể tùy theo nhu cầu của khách (nếu bạn có thể đáp ứng).
Vậy trong quá trình làm nghề, chúng ta cần lưu ý điều gì?
Lưu ý nhất có lẽ là về vấn đề tài chính của khách chụp, chúng ta phải tùy vào yêu cầu của khách mà tính toán mức chi phí phù hợp, nếu yêu cầu càng cao thì chi phí họ phải trả tất nhiên cũng phải tăng lên. Hoặc nếu không, các bạn có thể định ra sẵn một mức giá có sẵn để khách hàng cân nhắc và lựa chọn. Còn về phong cách, để tạo sự khác biệt thì mình phải không ngừng học hỏi và phát huy. Cố gắng lắng nghe và dẫn khách hàng đến phong cách thích hợp, sao cho phù hợp nhất với phong cách, dáng dấp của họ.
Trước khi chụp ảnh, bạn nên tư vấn cho khách hàng nhớ lại và ghi ra những kỷ niệm hoặc những dấu ấn đặc biệt rồi sắp xếp lại theo thứ tự hay chủ đề, địa điểm để nắm bắt được cảm hứng câu chuyện tình yêu của họ. Điều này sẽ giúp bạn sáng tạo nhiều hơn trong quá trình chụp ảnh và tạo ấn tượng riêng cho tác phẩm của mình.
Bạn cũng nên chuẩn bị một số đạo cụ phục vụ cho bộ ảnh như:
- Hoa (hoa cầm tay cô dâu, giỏ hoa, hoa dại tự nhiên, cánh hoa - để rải xung quanh hoặc tung bay cho thêm phần lãng mạn).
- Nến (chụp ban đêm, khung cảnh), đèn dầu hột vịt (cái này khá rẻ mà lại đẹp hơn nến và không sợ tắt).
- Xe các loại (xe đạp, xe honda cũ, xe vespa, xe hơi, xe tải, xe cứu hỏa... cái nào cũng có vẻ đẹp và nét độc đáo. Đặc biệt, với xe tải cũ, độ contrast (tương phản) sẽ tăng lên cũng không kém phần độc đáo.
- Chong chóng (càng to và càng nhiều màu càng đẹp, nhất là chụp đồng cỏ bao la...).
- Bong bóng (cái này thì tùy theme mà mình chọn màu. Ưu điểm của nó là rẻ và dễ kiếm mặc dù nhiều bộ ảnh sử dụng rồi).
Anh có phương pháp chụp ảnh hậu trường ngày cưới (phóng sự ảnh) nào có thể chia sẻ cho mọi người?
Thực ra thì không có phương pháp đặc biệt nào cả. Quan trọng chỉ là thời điểm. Bạn phải biết nắm bắt tốt thời cơ, cũng như thấy cái gì quan trọng nhất thì chụp. Ví dụ như lúc cô dâu/chú rể chuẩn bị trang phục, phòng cưới, cảnh hai gia đình chào hỏi, cảnh đón dâu,… Bạn phải rất tinh ý để phát hiện những khoảnh khắc độc đáo trên gương mặt mỗi người kể cả khách tham dự, đội ngũ đỡ/bê tráp. Và đặc biệt, phải theo dõi đầy dủ quá trình đám cưới diễn ra.
Cảm ơn anh về những chia sẻ vừa rồi, chúc anh ngày càng có nhiều tác phẩm dộc đáo và sáng tạo.
Dưới đây là một số website giới thiệu về các freelancer để các bạn có thể tham khảo:
http://www.marry.vn
http://goldenwedding.com.vn
http://www.anhcuoilangman.com/
Ảnh: Sưu tầm
